Kan het westen, na het fascisme en het communisme verslagen te hebben, nu ook het islamisme verslaan?
Dit lijkt op het eerste gezicht, door de westerse militaire hegemonie, onvermijdelijk. Zelfs al had Teheran een nucleair wapen, dan nog zouden islamisten niets hebben vergeleken met het militaire apparaat van de As-mogendheden in de Tweede Wereldoorlog, en van de Sovjet-Unie tijdens de Koude Oorlog. Wat hebben de islamisten vergeleken met de Wehrmacht of het Rode Leger? De SS of Speznaz? De Gestapo of de KGB? Of, wat dat betreft, met Auschwitz of de Goelag?
En toch is er aan aantal analisten, waaronder ikzelf, die zich hierover zorgen maken. Ligt het wel zo eenvoudig? Islamisten (gedefinieerd als personen die eisen te leven volgens de heilige wetten van de islam, de shari'a) zouden het wel eens beter kunnen doen dan de vroegere totalitairen. Ze zouden zelfs kunnen winnen. Dat is omdat, hoe goed de westerse hardware ook moge zijn, er een paar potentieel fatale bugs in de software zitten. Drie daarvan – pacifisme, zelfhaat en neerbuigendheid – verdienen de aandacht.
Pacifisme: Veel hoogopgeleiden zijn er van overtuigd dat "er geen militaire oplossing" is voor de huidige problemen, een mantra dat wordt herhaald bij ieder probleem in het Midden-Oosten – Libanon, Irak, Iran, Afghanistan, de Koerden, terrorisme, en het Arabisch-Israelisch conflict. Maar dit pragmatische pacifisme ziet over het hoofd dat de moderne geschiedenis wemelt van militaire oplossingen. Wat was het uitschakelen van de As-mogendheden, de Verenigde Staten in Vietnam, of de Sovjet-Unie in Afghanistan anders dan militaire oplossingen?
Zelfhaat: Grote delen van westerse landen, vooral in de Verenigde staten, Groot-Britannië en Israel, geloven dat hun regeringen vergaarbakken van het kwaad zijn, en zien het terrorisme als rechtvaardige straf voor oude zonden. Deze "wij hebben de vijand ontmoet en hij is ons" houding vervangt een effectief antwoord door sussende geluiden, inclusief een bereidwilligheid tradities en verworvenheden op te geven. Osama bin Laden roemt links-georienteerden als Robert Fisk en William Blum bij naam. Zelfhatende westerlingen zijn extra belangrijk door hun prominente rol als opiniemakers in universiteiten, de media, religieuze instituties en de kunsten. Zij doen dienst als islamistische hulp-mujahideen.
Neerbuigendheid: De afwezigheid van een indrukwekkend islamistisch militair apparaat vervult vele westerlingen, vooral bij links, met een gevoel van minachting. Terwijl conventionele oorlog – met zijn mannen in uniform, zijn schepen, tanks, en vliegtuigen, en zijn bloederige veldslagen om land en hulpbronnen – makkelijk te begrijpen valt, is de asymmetrische oorlog met de radicale islam onpeilbaar. Stanleymessen en zelfmoordgordels maken het moeilijk deze vijand als een waardige tegenstander te zien. Veel mensen doen, net als John Kerry, het terrorisme af als alleen maar "hinderlijk."
Maar islamisten deployeren ontzagwekkende capaciteiten, die veel verder gaan dan kleinschalig terrorisme:
- Een potentiele toegang tot massavernietigingswapens, die het leven in het westen zouden kunnen vernietigen.
- Een religieuze aantrekkingskracht die grotere weerklank vindt en een groter uithoudingsvermogen heeft dan de kunstmatige ideologieën fascisme en communisme.
- Een indrukwekkend goed geconcipieerde, gefinancieerde en georganiseerde institutionele machine die met succes geloofwaardigheid, goodwill en stemmen binnenhaalt.
- Een ideologie die in staat is allerlei soorten moslims aan te trekken, van lompenproletariaat tot aan de bevoorrechte klasse, van analfabeten tot gepromoveerden, van goed-aangepasten tot psychopaten, van Yemenieten tot Canadezen. De beweging lijkt sociologisch ondefinieerbaar te zijn.
- Een geweldloze aanpak –wat ik "wettig islamisme" noem – die islamificatie door middel van educatie, politiek en religie nastreeft, zonder terug te vallen op op wettigheden of terrorisme. Wettig islamisme heeft veel succes in landen met een moslim-meerderheid zoals Algerije, en ook in landen met een moslim-minderheid, zoals het Verenigd Koninkrijk.
- Een enorm aantal toegewijde kaders. Als islamisten wereldwijd zo'n 10% tot 15% van de moslimbevolking uitmaken, dan zijn er zo'n 125 – 200 miljoen, een veel groter totaal dan alle fascisten en communisten die ooit geleefd hebben bij elkaar.
Pacifisme, zelfhaat en neerbuigendheid verlengen de oorlog tegen de radicale islam en veroorzaken onnodige slachtoffers. Het is waarschijnlijk dat links pas over deze drievoudige aandoening heenkomt na geconfronteerd te zijn geweest met catastrofale verliezen op menselijk en materieel gebied. De geciviliseerde wereld zal dan waarschijnlijk prevaleren, maar te laat en tegen een te hoge prijs.
Mochten de islamisten slimmer worden, massavernietiging vermijden, en zich in plaats daarvan concentreren op wettige, politieke, geweldloze werkwijzen, en mocht de beweging in leven blijven, dan zie ik niet goed wat hen kan tegenhouden.
