Al meer dan 75 jaar is de staat Israël er trots op de Joodse gemeenschap wereldwijd evenzeer te beschermen als zijn eigen burgers. De huidige golf van antisemitisme onthult echter een ineenstorting van deze dubbele belofte en verplicht diasporaleiders om een nieuwe, assertievere houding aan te nemen ten opzichte van afgeleide besluitvormers in Jeruzalem.
De basiswet van de Joodse staat stelt het welzijn van de diaspora als een prioriteit: "De staat zal ernaar streven het welzijn te waarborgen van leden van het Joodse volk en van zijn burgers die zich in moeilijkheden en in gevangenschap bevinden vanwege hun Joods-zijn of vanwege hun burgerschap." Bovendien belooft de wet "het culturele, historische en religieuze erfgoed van het Joodse volk onder Joden in de diaspora te behouden".
Dit zijn geen loze woorden. In het verleden heeft Jeruzalem zich vaak aan die beloften gehouden. Sommige inspanningen waren kleinschalig, zoals toen het Israëlische parlement lobbyde bij Europese regeringen om koosjer vlees niet te verbieden. Andere waren groter, zoals toen Israëlische diplomaten het recht van Joden "in gevangenschap" wonnen om te emigreren uit vijandige staten, waaronder de Sovjet-Unie en Syrië. Nog ambitieuzer: Israëlische vliegtuigen hebben Joden "in moeilijkheden" gered uit landen als Jemen, Irak en Ethiopië en hen per vliegtuig in veiligheid in Zion gebracht. Kortom, het bestaan van Israël versterkte de diaspora.
 Op 10 augustus 2023 vluchtten Ethiopische Joden voor de oorlog in Noord-Ethiopië en met hulp van Israël reisden ze naar Zion. |
Maar alles veranderde toen de Palestijnen de Arabische staten vervingen als de belangrijkste vijand van Israël. Toen begonnen anti-Israëlische verhalen zich in het Westen intenser te verspreiden. In die periode hadden de tirades van de Iraakse tiran Saddam Hoessein een minimale aantrekkingskracht maar nu bereiken model Bella Hadid en muzikanten van Kneecap een groot publiek, terwijl politici die Israël haten bekendheid krijgen en de grote media sympathiseren met de Palestijnse afwijzingspolitiek. De "Free Palestine"-campagne, universiteitskampen en boycots van Israël zijn het gevolg van de perceptie – hoe onnauwkeurig ook – dat de terroristische staat Israël de Palestijnen bezet, onderdrukt, kwelt en etnisch zuivert in zijn streven naar imperialistische en genocidale doelen.
Een schokkend symptoom hiervan is de ongekende stap van een democratisch gekozen premier (van Spanje) die een andere democratie (Israël) beschuldigt van genocide. Bijna net zo opzienbarend maakte een Joods-Amerikaanse senator (Bernie Sanders) dezelfde beschuldiging.
Meer in het algemeen bleek uit een recente Quinnipiac-peiling dat, als gevolg van de oorlog in Gaza, de steun van Israël in de Verenigde Staten onder geregistreerde kiezers tot ongekende dieptepunten is gedaald en zelfs iets lager dan de steun voor de Palestijnen. Nog opvallender is dat de helft van de steekproef, en eenzelfde aantal in een peiling van Harvard-Harris, van mening is dat Israël genocide heeft gepleegd. Uit dezelfde Harvard-Harris-peiling blijkt ook dat 18-24-jarigen Hamas (60%) meer steunen dan Israël (40%).
De beloften van de basiswet zijn vervaagd nu antizionisme is omgeslagen in antisemitisme. Israëlische acties worden nu op grote schaal veroordeeld in de democratieën waar ongeveer 98 procent van de diaspora woont. Als Israël en de Palestijnen niet voortdurend in het nieuws zouden zijn, zou de golf van antisemitisme niet zo wijdverbreid zijn van Nieuw-Zeeland tot Canada tot Frankrijk. In haar jaarlijkse audit van antisemitische incidenten in de Verenigde Staten constateerde de Anti-Defamation League in 2024 dat voor het eerst de meeste gevallen expliciet naar Israël of het zionisme verwezen.
Hoewel de uitkomst identiek is, vinden de twee 'ismen' hun oorsprong in verschillende bronnen. Terwijl antizionisme zich richt op de vermeende negatieve daden van Israël, benadrukt antisemitisme Joodse eigenschappen die als negatief worden ervaren. De toename van anti-Joodse sentimenten komt daarom voornamelijk voort uit vijandigheid jegens Israël, niet jegens Joden in de diaspora. Stille bevolkingsgroepen die weinig of geen tegenstand oproepen, worden geassocieerd met Israël en betalen de prijs voor Israëls daden, die als zonden worden beschouwd.
Omdat westerse mogendheden Israël of diens belangen in het buitenland niet gemakkelijk kunnen aanvallen, vallen ze vooral gemakkelijke doelwitten aan, zoals de koosjere restaurants en synagogen die deze week in Engeland werden aangevallen, of Joodse individuen die protesteerden ter ondersteuning van Israël en de Israëliërs, of die naar de universiteit gaan, een keppel dragen of de bus nemen. Zo is de Joodse diaspora collateral damage geworden in de Gaza-oorlog.
De Israëlische autoriteiten zijn zich duidelijk bewust van dit probleem, maar omdat ze te maken hebben met een oorlog op zeven fronten en gijzelaars in Gaza, is de hachelijke situatie van de Joden in de diaspora voor hen onvermijdelijk minder urgent dan de uitroeiing van Hamas. Bovendien vervreemden hun interne politieke conflicten hen verder van de zorgen van hun geloofsgenoten die in democratieën leven.
Als we de oorlog van Israël tegen Hamas echter vanuit dit perspectief bekijken, verandert de rol van de Joodse diaspora van een vervelende kibitzer zonder enig belang naar een partner die aanzienlijke risico's loopt. Het zijn daarom de Joden in de diaspora – en hun Amerikaanse contingent, dat qua aantallen, organisaties en middelen domineert – die de zware verantwoordelijkheid dragen om hun eigen belangen te verdedigen. Dit proces omvat drie stappen.
Ten eerste, is het noodzakelijk het onaangename feit onder ogen te zien dat Israëlische acties nu minder "het welzijn van de diaspora veiligstellen" dan ze het in gevaar brengen. Uit een recente peiling onder Joodse studenten over de hele wereld blijkt dat 78 procent hun religieuze identiteit verbergt en 81 procent hun steun voor Israël verbergt.
Ten tweede is het belangrijk de oude Israëlische opvatting te verwerpen dat de Joodse diaspora haar mond houdt en haar portemonnee openhoudt. Yitzhak Rabin was lang niet de enige met deze houding toen hij deze in 1995, als premier, berucht gebruikte om Amerikanen te berispen die zich verzetten tegen zijn pogingen om een vredesakkoord met de Palestijnen te bereiken. "Ze hebben geen recht om in te grijpen in de manier waarop het Israëlische volk, op een zeer democratische manier, heeft besloten over welke richting het moet gaan met betrekking tot oorlog en vrede. Ze hebben het recht om met ons te spreken, maar in geen geval om als Amerikanen tegen het beleid van de Israëlische regering in te gaan", zei hij, eraan toevoegend: "Wie geen dochters of zonen heeft die in het [Israëlische] leger dienen, heeft geen recht om in te grijpen of op te treden in kwesties van oorlog en vrede." Zelfs als deze bewering dertig jaar geleden legitiem was, is deze vandaag de dag niet geldig, nu de acties van Israël het welzijn en de veiligheid van de diaspora in gevaar brengen.
 De Israëlische premier Yitzhak Rabin instrueert Amerikaanse Joden over de Oslo-akkoorden. |
Ten derde, moeten we lobbyen bij de Israëlische regering en eisen dat ze bij het nemen van cruciale beslissingen rekening houdt met de stemmen van de diaspora. Hoewel de diaspora niet kan streven naar formele zetels in de regering of letterlijke stemmingen over beleidskeuzes, kan en moet ze opkomen voor haar rechten. Dit betekent minder eerbied voor ouders van 'dochters of zonen die in het leger dienen'. Het proces begint met morele overtuiging. Als dat niet lukt, is een hardere aanpak nodig. "Luister naar ons, besteed aandacht aan onze zorgen, anders distantiëren we ons van Israëlische acties, en wijzen we misschien zelfs af." Een dergelijke verklaring zal ongetwijfeld de aandacht trekken in Jeruzalem waar de behoeften van de diaspora dan in overweging zullen worden genomen.
De heer Pipes (DanielPipes.org, @DanielPipes) is oprichter van het Middle East Forum en auteur van Israel Victory: How Zionists Win Acceptance and Palestinian Get Liberated (Wicked Son) © 2025 door Daniel Pipes. Alle rechten voorbehouden.
 De afbeelding bij de publicatie van dit artikel door JTA. |
Addendum van 3 oktober 2025: Dit artikel vormt een aanvulling op een eerder artikel gericht aan de Israëlische regering: "Hoe Israël een 'pariastaat' werd - en hoe het zichzelf kan verlossen."
Hier zijn enkele extra gegevens die niet in het bovenstaande artikel zijn opgenomen, plus een extra nadat het was verschenen.
- Israel Hayom publiceerde een artikel met de titel "Wie is er bang voor diplomatiek isolement?"
- New York Times: Volgens een nieuwe peiling "heeft de Amerikaanse steun voor Israël bijna twee jaar na het begin van de oorlog in Gaza een dramatische ommekeer ondergaan, waarbij grote delen van de kiezers een sterk negatieve mening hebben over de aanpak van het conflict door de Israëlische regering."
- Pew Research Center: De positieve meningen over het Israëlische volk en de Israëlische regering zijn het afgelopen jaar afgenomen. Momenteel heeft 59% van de Amerikanen een ongunstig beeld van Israëlische leiders en 38% een negatieve mening over Israëliërs. Beide cijfers zijn acht procentpunten hoger dan een jaar geleden.
- New York Times: "Democraten nemen afstand van AIPAC, wat een bredere verschuiving weerspiegelt."
- Washington Post: "Veel Amerikaanse Joden staan fel kritisch tegenover Israël ten opzichte van Gaza, zo blijkt uit een peiling van de Post."
- Times of Israel: "Netanyahu's vlucht naar de VS neemt een uitgebreide omweg en vermijdt het grootste deel van het Europese luchtruim."
- De redactie: "Nieuwe Joodse school belooft de Israëlische Onafhankelijkheidsdag niet te vieren."
- Jewish News Service: "Microsoft snijdt Israëlische militaire eenheid af vanwege beschuldigingen van massale surveillance."
- Robert Satloff: "Een momentopname van het groeiende diplomatieke isolement van Israël: vergelijking van de belangrijkste stemmingen in de Algemene Vergadering van de VN, 2017-2025."
- MEMRI: "Britse islamitische podcastproducenten spreken zich uit over de terreuraanslag in Manchester: het was een pro-Israëlische synagoge die 'zijn kant koos', toenemend antisemitisme komt voort uit de steun van Britse Joden voor Israël."
