Voor degenen die de internationale politiek volgen, betekenden de dagen na de Israëlische aanval op Iran op 13 juni dat ze bijna elk uur een verslavende controle van de smartphone om de nieuwste ontwikkelingen te leren. Uit deze lawine aan verrassingen zijn er twaalf te onderscheiden, één voor elke dag van de Twaalfdaagse Oorlog. Na elk historisch fragment volgt een vraag over de toekomst.
Om te beginnen, de Amerikaanse kant:
1. De cowboy van het Witte Huis is geslaagd
Een ongeremde, roekeloze, normbrekende egomaniak domineert het Amerikaanse openbare leven als geen enkele politicus in 236 jaar. Ja, Donald Trump is al eens president geweest. Hij voelde zich echter daarna relatief beperkt in zijn daden. De vier jaar die hij ver van de macht doorbracht, waarin hij vernederingen onderging in een groezelige rechtszaal, maakten hem gretig om terug te keren naar het presidentschap om de dingen op zijn manier te doen, waarbij hij gewoonten, voorzichtigheid en fatsoen negeerde. Dit werd aanvankelijk in eigen land zichtbaar, met een ongekende assertiviteit ten opzichte van de uitvoerende macht, het Congres en de rechtbanken. De oorlog tussen Israël en Iran bracht die assertiviteit naar het wereldtoneel, waarbij Trump blijkbaar solo zijn eigen regels, strategieën en communicatie leek te improviseren, waardoor zelfs zijn eigen assistenten werden verbaasd. Opmerkelijk genoeg werkten zijn methoden. Is dit een eenmalige meevaller of een teken van wat komen gaat?
2. Washington anticipeerde op een potentiële nucleaire vijand
Harry Truman heeft de Sovjet-Unie niet belet kernwapens te verwerven, noch heeft Lyndon Johnson communistisch China of George W. Bush Noord-Korea tegengehouden. Het besluit van Trump om Fordow, Natanz en Isfahan aan te vallen, schept daarom een enorm belangrijk precedent voor het buitenlands beleid van de VS. Niet minder belangrijk is dat hij dreigde met "toekomstige aanvallen [die] veel groter en veel gemakkelijker zouden zijn", wat suggereert dat hij bereid is om opnieuw toe te slaan als Teheran zijn verrijkte uranium niet afstaat. Israël heeft driemaal preventief gehandeld (Irak in 1981, Syrië in 2007, Iran in 2025). Heeft het nu in de Verenigde Staten een actieve non-proliferatiepartner?
 De Iraakse Osirak-reactor ligt in puin. |
3. Amerikanen kunnen nog steeds leiden
Geen enkele andere externe regering heeft een betekenisvolle invloed gehad op de confrontatie tussen Israël en Iran. De buitensporige persoonlijkheid van Trump zette de wereld buitenspel. Bondgenoten gingen gedwee met hem mee, tegenstanders mompelden ineffectieve kritiek – het maakte allemaal geen verschil. Het meest opvallende was dat Peking en Moskou Teheran slechts vage verbale steun boden. Zal deze onevenredige rol voortduren wanneer een Democraat de volgende keer president wordt?
4. Een partijdige band tussen Washington en Jeruzalem
De volledige Amerikaanse betrokkenheid bij het helpen van Israëlische troepen om Iraanse sites aan te vallen, begon pas duidelijk te worden nadat de gevechten waren gestopt. Zo weten we nu dat de Amerikaanse luchtmacht honderden keren Israëlische straaljagers in de lucht heeft bijgetankt boven Syrië of Irak op weg naar Iran. Een sterk partnerschap van de Republikeinse partij met Israël ligt voor de hand, aangezien Israël dichter bij de conservatieve Amerikaanse waarden staat dan welk ander land dan ook, zelfs Australië, Canada of Groot-Brittannië. Tegelijkertijd gaat deze harmonie ten koste van de steun van de Democratische partij (Democraten hebben zojuist een kandidaat voor het burgemeesterschap van New York City voorgedragen die de Israëlische acties in Gaza een "genocide" noemt). Betekent het nauwe teamwork van Israël met Trump dat de volgende Democratische president het zal dumpen?
5. Een snel, beslissend Amerikaans succes in het Midden-Oosten
 De passagiers van Reach 871, een C-17 van de Amerikaanse luchtmacht die op 15 augustus 2021, 823 Afghanen vervoerde van Kabul naar Qatar. |
6. Alarmisten deden verkeerde voorspellingen
 De voorspelling van Tucker Carlson kwam overeen met zijn vooroordelen, niet met de realiteit. |
Ten tweede, enkele Israëlische verrassingen:
7. De luchtmacht won
Analisten zijn het erover eens dat men bereid moet zijn om troepen op de grond te zetten om een oorlog te winnen. De beperkte doelstellingen van Israël en de Verenigde Staten in deze confrontatie hebben een uitzondering op deze algemene regel mogelijk gemaakt: bommen kunnen gemakkelijker infrastructuur vernietigen dan land veroveren en bezetten. Zal deze uitzondering leiden tot een te grote nadruk op luchtmacht?
8. Vooraf geplaatste agenten veranderen het slagveld
Agenten ter plaatse, veel Iraniërs, hebben drones ingezet en gerichte moorden georganiseerd. In een opmerkelijk toeval ontketende Oekraïne zijn Operatie Spinnenweb op 1 juni, slechts twaalf dagen voor de Israëlische Operatie Rising Lion. Beide operaties vergden meer dan een jaar planning, omvatten aanzienlijke geheime operaties in vijandelijk gebied en leidden tot verrassingsaanvallen die aanzienlijke schade aanrichtten.
Hoewel sabotage in vijandig gebied niet nieuw is, zetten deze operaties een nieuwe standaard: het vernietigen van strategische vliegtuigen in het Oekraïense geval, het uitschakelen van raketwerpers en het elimineren van sleutelfiguren van het regime in het Israëlische geval. "Diepe integratie van speciale operatietroepen, autonome drones en op AI gebaseerde inlichtingen, bewaking en verkenning vormt nu de basis voor toetreding tot het strijdtoneel", aldus Benjamin Jensen van het Center for Strategic and International Studies. Heeft hij gelijk als hij zegt dat dit neerkomt op een "nieuwe manier van oorlogvoeren"?
9. Israël domineert
Met uitzondering van Turkije is Israël de enige staat in het Midden-Oosten die er serieus naar streeft een conventionele strijdmacht op te zetten (dat wil zeggen vliegtuigen, tanks en schepen). Bovendien blijven de inlichtingenprestaties van Israël verbazen. Als de overwinning van Israël in juni 1967 de meest onevenwichtige in de geschiedenis is, blijft het succes van juni 2025 niet ver achter. Dat wil zeggen, eerst de Zesdaagse Oorlog, nu de Twaalfdaagse Oorlog. Merk op dat de recente campagne veel complexere operaties met zich meebracht dan de voormalige. Bovendien is de huidige regionale omgeving veel gunstiger voor Israël dan die van 58 jaar geleden. De speciale gezant van Trump voor het Midden-Oosten, Steve Witkoff, verwacht publiekelijk "een aantal behoorlijk grote aankondigingen over landen die toetreden tot de Abraham-akkoorden." Is dit het Saoedische moment?
 Israëlische F-35's in formatie. |
10. Het falen van Israël in Gaza
Hoe snel en briljant het succes ook is tegen Iran, een land met 90 miljoen inwoners, Israël blijft jammerlijk wankelen in zijn andere oorlog, die tegen Hamas, waar het al 631 dagen vastzit en niet in staat is een stel door Iran gesteunde misdadigers uit te schakelen. Het Israëlische veiligheidsapparaat lijkt gespleten tussen een offensief deel dat vecht om te winnen en te maken heeft met staten en hun handlangers, en een defensief deel dat rust zoekt en zich met Palestijnen bezighoudt. Het eerste geniet van een verdiende reputatie van creativiteit, vindingrijkheid en durf. Het laatste vertegenwoordigt zijn niet-gevierde, saaie en terughoudende tegenhanger. Het eerste zoekt de overwinning, het laatste zoekt rust. De een wint, de ander worstelt. Kan het sombere deel leren van zijn succesvolle tegenhanger?
Tot slot twee Iraanse verrassingen:
11. Performatieve oorlog heeft echte oorlog vervangen
Niet voor het eerst deed Teheran alleen maar alsof het tegen Israël en de Verenigde Staten vocht, zodat het zichzelf kon feliciteren met het behalen van een grote overwinning. Deze ronde van gevechten bevatte een theatrale aanval op een Amerikaanse basis in Qatar. De Islamitische Republiek informeerde Doha en Washington beleefd en discreet over haar plan om raketten op de basis te gooien, wat minimale schade aanrichtte en geen doden of gewonden veroorzaakte. Teheran negeerde het symbolische karakter van deze aanval en beweerde natuurlijk dat zijn "machtige strijdkrachten ... de Amerikaanse luchtmachtbasis in Al-Udeid, Qatar, vernietigden." Bovendien kondigde Opperste Leider Ali Khamene'i aan dat Israël "bijna instortte" onder een Iraans spervuur. Zal de Iraanse bevolking dit flagrante bedrog accepteren of het gebruiken als een knuppel tegen hun heersers?
 Het was een energieloze Ali Khamenei die op 26 juni 2025 zijn derde videoboodschap afleverde sinds de Israëlische aanval op Iran. |
12. Teheran viel een bondgenoot aan
Qatar is het dichtstbijzijnde land dat de Islamitische Republiek als een bevriende buur beschouwt, maar dat verhinderde niet dat er raketten op vielen. Een complottheorie stelt dat Doha instemde met de operatie om zijn positie onder de Amerikanen te verbeteren, maar dat overschat het belang van de Amerikaanse opinie. Het sussen door Teheran via vleiende woorden ("Deze actie vormt geen enkel gevaar voor ons bevriende en broederlijke land, Qatar, en zijn nobele volk") kan de inherente agressie, die Qatar "sterk" veroordeelde en een "flagrante schending" van zijn soevereiniteit noemde, niet ongedaan maken. De New York Times noemt deze aanval "een nachtmerrie die uitkomt" voor de rijke en kwetsbare buren van Iran. Hoe diep zal deze aanval de betrekkingen met hen verzuren?
Die twaalf dagen zouden tot ver in de toekomst gevolgen moeten hebben.
Daniel Pipes (DanielPipes.org, @DanielPipes) is oprichter van het Middle-East Forum en auteur van Israel Victory: How Zionists Win Acceptance and Palestinian Get Liberated (Wicked Son). © 2025 door Daniel Pipes. Alle rechten voorbehouden.
