7 oktober veranderde alles in Israël, zeiden ze. Maar is dat werkelijk zo?
De onmiddellijke afrekening was meedogenloos. "Zoveel beleidsmaatregelen en paradigma's", schreef David M. Weinberg van het Misgav Instituut, "zijn gebrekkig, fantasievol, illusoir en grotesk gebleken." Het idee van een door Hamas geregeerd Gaza dat wordt gesust door economisch welzijn, concludeerde Martin Sherman van het Israel Institute for Strategic Studies, was slechts "een hallucinerende luchtkasteel".
Politici veranderden abrupt en radicaal van toon. Netanyahu sprak herhaaldelijk over overwinning. "De overwinning zal tijd kosten. ... Nu richten we ons op één doel en dat is om onze krachten te bundelen en vooruit te stormen naar de volledige overwinning." Hij zei tegen de soldaten: "Het hele volk van Israël staat achter jullie en we zullen onze vijanden harde klappen toebrengen om de overwinning te behalen. Op naar de overwinning!" En: "We zullen als overwinnaars uit de strijd komen" .
Vele anderen in de regering volgden dit voorbeeld. Minister van Defensie Yoav Gallant citeerde zichzelf en informeerde president Joe Biden dat de overwinning van Israël "essentieel is voor ons en voor de Verenigde Staten". Tegen zijn soldaten verklaarde Gallant: "Ik ben verantwoordelijk voor het brengen van de overwinning." Bezalel Smotrich, de minister van Financiën, kondigde de stopzetting aan "van alle begrotingsuitgaven en heroriënteerde ze slechts op één ding: de overwinning van Israël." Hij noemde het doel van de oorlog van Israël met Hamas "een verpletterende overwinning". Benny Gantz, een lid van het oorlogskabinet, beschouwde het als "de tijd voor veerkracht en overwinning".
Publieke figuren gaven uiting aan een ongekende verbale agressiviteit. Gallant noemde Hamas 'menselijke dieren' en Bennett noemde ze 'nazi's'. De plaatsvervangend parlementsvoorzitter riep Israël op om "Gaza te verbranden". De minister van Erfgoed keurde de aanval op Gaza met kernwapens goed. Televisienieuwsanker Shay Golden kwam uit zijn terughoudenheid om een tirade te lossen.
"Kun je je voorstellen hoeveel van jullie we gaan doden voor elk van de 1.300 Israëliërs die jullie hebben afgeslacht? Het dodental zal aantallen bereiken die je nog nooit in de geschiedenis van de Arabische naties hebt gezien. ... Je zult cijfers zien die je nooit voor mogelijk had gehouden."
Een hiphop-volkslied dat belooft de hel te laten regenen op de vijanden van Israël, sprong naar de #1 plek. Een popzanger riep Israël op om "Gaza uit te wissen. Laat daar geen enkele persoon achter."
En de Israëlische kiezers? De in opdracht van het Middle East Forum uitgevoerde opiniepeiling op 17 oktober vond buitengewone steun voor de vernietiging van Hamas en voor een grondoperatie om dit te bereiken. Op de vraag "Wat zou het hoofddoel van Israël moeten zijn?" in de huidige oorlog, antwoordde 70 procent van het publiek "de eliminatie van Hamas". Daarentegen antwoordde slechts 15 procent "de onvoorwaardelijke vrijlating van gevangenen die door Hamas worden vastgehouden" en 13 procent "de volledige ontwapening van Hamas". Opmerkelijk is dat 54 procent van de Israëlische Arabieren (of, meer technisch, kiezers die de Gezamenlijke Lijst steunden, een radicaal anti-zionistische Arabische partij), "de eliminatie van Hamas" tot hun voorkeursdoel maakten.
Kortom, een woeste anti-Hamas en anti-PA stemming is de Israëlische politiek gaan domineren, met alleen de twee linkse partijen (Labour en Meretz) enigszins in de oppositie. Maar die consensus betekende minder een fundamentele verandering van perspectief dan een voorbijgaande golf van emoties, waarbij de krachtige retoriek van de overwinning slechts een paar weken duurde. Zowel de veiligheidsinstanties als het publiek van Israël vertoonden tekenen van haastige terugkeer naar de houding en het beleid die tot 7 oktober leidden. Symptomen van dit terugvallen waren onder meer:
De veiligheidsdienst keurde de toegang van 8.000 arbeiders van de Westelijke Jordaanoever tot Israël goed, voornamelijk om landbouwwerk te verrichten, nog geen maand na 7 oktober. En dit in reactie op de Israëlische minister van Landbouw die zijn collega's verzekerde dat de arbeiders waren gecontroleerd en geen gevaar vormden. Dat duizenden arbeiders uit Gaza Israël hadden bespioneerd en zich medeplichtig hadden gemaakt aan het bloedbad van 7 oktober, leek vrolijk te worden vergeten.
De Palestijnse Autoriteit, die nominaal een deel van de Westelijke Jordaanoever bestuurt, bood niet alleen volledige steun aan voor het bloedbad van Hamas maar de Fatah-beweging van PA-president Mahmoud Abbas pochte dat ze er een rol in speelde. De PA eiste ook dat moskeeën in haar rechtsgebied hun gelovigen zouden informeren dat het uitroeien van Joden een islamitische plicht is. Desondanks bleef het Israëlische kabinet belastinggeld naar de PA sturen. Gallant onderschreef deze beslissing en zei: "Het is gepast om fondsen onmiddellijk over te dragen aan de Palestijnse Autoriteit, zodat ze zullen worden gebruikt door haar veiligheidsdiensten die terrorisme helpen voorkomen."
Vóór het bloedbad voorzag Israël Gaza van 49 miljoen liter water, of 9 procent van het dagelijkse verbruik van het gebied, via drie pijpleidingen. Het sneed alle bevoorrading af na het bloedbad. Maar dat duurde slechts twintig dagen, waarna Israël 28,5 miljoen liter via twee pijpleidingen herstelde. Waarom niet alle drie? Omdat Hamas de derde op 7 oktober had beschadigd, waardoor reparaties noodzakelijk waren. Niet bang zijn: IDF-kolonel Elad Goren kondigde aan dat zijn kantoor "een team van experts had samengesteld die de humanitaire situatie in Gaza dagelijks beoordelen". Avigdor Lieberman, hoofd van de Yisrael Beiteinu-partij, noemde dit "eenvoudige idiotie", maar het mocht niet baten. Ook de brandstofvoorziening werd snel hervat.
Als uit de peilingen van half oktober bleek dat 70 procent "Hamas wilde elimineren", gaf een peiling van half november door het Jewish People Policy Institute aan dat slechts 38 procent de overwinning definieerde als "Gaza staat niet langer onder controle van Hamas", een daling van ongeveer 50 procent. Gevraagd naar het belangrijkste doel van de oorlog, bleek uit een peiling van november onder Israëlische Joden door onderzoekers dat 34 procent voor de uitschakeling van Hamas kiest (en 46 procent voor de terugkeer van de gijzelaars). Gevraagd naar het doen van "pijnlijke concessies" om de vrijlating van de gijzelaars veilig te stellen, gaf 61 procent aan bereid te zijn, een bijna verdrievoudiging van de 21 procent die zes weken eerder klaar was om dit te doen. Een opiniepeiling meldde een goedkeuring van 52-32 procent van de gijzelingsovereenkomst. De cijfers – 38, 34, 32 – zijn opvallend consistent.
Kortom, in tegenstelling tot de aanvankelijke indruk dat "7 oktober alles veranderde", was er in de daaropvolgende maanden bijna niets veranderd.
Daniel Pipes (DanielPipes.org, @DanielPipes) is de voorzitter van het Middle East Forum en auteur van Israel Victory: How Zionists Win Acceptance and Palestinians Get Liberated (Wicked Son). Dit artikel is gebaseerd op "De snelle terugkeer van het rampzalige beleid van Israël", Middle East Quarterly, winter 2024. © 2024 door Daniel Pipes. Alle rechten voorbehouden.
