Daniel Pipes legt aan de lezers van Israel Today uit wat de recente zorgwekkende ontwikkelingen in Turkije, zoals de sterke waardedaling van de Turkse Lira, betekenen voor de regio, voor Israël en voor de Verenigde Staten.
Afbeelding: Ondanks het feit dat hij Turkije aan de rand van de afgrond heeft gebracht, hoeft u niet te verwachten dat Erdogan binnenkort ergens heen zal gaan. ( Foto: Abed Rahim Khatib/Flash90)
Met de algemene verkiezingen in Turkije in aantocht, en de scherpe daling van de waarde van de Turkse munt, nam Israel Today contact op met Daniel Pipes, een gerenommeerd expert op het gebied van politiek en islam in het Midden-Oosten, om zijn visie te vernemen op de recente ontwikkelingen. In het bijzonder, hoe zullen deze omstandigheden de betrekkingen met de VS en Israël beïnvloeden, en wordt Turkije daardoor meer islamitisch?
Israel Today: De Turkse lira is gekelderd tot een laagterecord van ongeveer 13 lira voor een Amerikaanse dollar. Nog maar een jaar geleden was dat ongeveer 7 lira per dollar. Wat zit er achter deze enorme ontwaarding, en waar kan dat toe leiden?
Daniel Pipes: De waardevermindering van de Turkse munt is het gevolg van twee beleidsmaatregelen van Recep Tayyip Erdoğan, de sterkste man in Turkije.
Ten eerste regeert hij despotisch, grillig en onvoorspelbaar. Als gevolg daarvan zijn de directe buitenlandse investeringen opgedroogd, die de economie tijdens de eerste helft van zijn 19-jarige bewind hebben doen opleven.
Ten tweede houdt hij vast aan het idiote idee om op de hoge inflatie te reageren met lage rentetarieven, waardoor de inflatie de pan uit rijst en de munt in elkaar stort. (Dit besluit vloeit waarschijnlijk deels voort uit een islamitische opvatting, die elke rente op geld veroordeelt).
De daling van de Turkse lira gaat sneller dan ooit. Ten minste één econoom, David P. Goldman, concludeert uit de huidige situatie, dat 'Turkije een hyperinflatie tegemoet gaat'. Als dat zo is, zal dat niet de eerste keer zijn; 20 jaar geleden kostte een taxirit miljoenen lires. In 2005 heeft de regering zes nullen van de munt afgehaald, waardoor een miljoen oude Turkse lires één nieuwe lire werd.
Er dreigt een ramp. Zoals ik twee jaar geleden in de Wall Street Journal schreef: 'Als Erdoğan blijft regeren, kan dat in Turkije leiden tot een politieke repressie, tot een economische ineenstorting, tot honger en tot een massale emigratie, die het Venezuela van Nicolás Maduro teisteren'.
Analisten besteden veel aandacht aan de populariteit van Erdoğan in de aanloop naar de verkiezingen, die in juni 2023 zullen plaatsvinden. Wat is uw mening?
Ongeacht deze verkiezingen zal Erdoğan aan de macht blijven. Tel de redenen waarom hij niet zal vertrekken: hij heeft een onafgewerkte agenda, hij vindt zichzelf onmisbaar, en hij en zijn team vrezen de gevangenis. Ik stel voor dat we de drukte over de komende verkiezingen negeren; peilingen, partij-allianties en berichtgeving doen er nauwelijks toe, omdat we, net als in Rusland en Syrië, de uitslag op voorhand al precies weten.
Erdoğan en zijn regerende Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling (AKP) islamiseren Turkije in termen van wetten, onderwijs en symboliek, zoals de Hagia Sophia; wat is hun ultieme visie voor de toekomst van Turkije?
Erdoğan verklaarde in 2014, tijdens zijn beroemde rede, ambitie te hebben om een 'vrome generatie' Turken te willen opvoeden. Maar dat is niet gebeurd. In plaats daarvan - zoals meestal gebeurt wanneer regeringen een staatsgodsdienst door de strot van hun onderdanen willen duwen (zie ook Iran) - is de islam als geheel en het islamisme in het bijzonder, verzwakt. Uit een onderzoek van Konda bleek, dat het aantal atheïsten tussen 2008 en 2018 verdrievoudigde van 1 naar 3 procent, terwijl het aantal niet-gelovigen in diezelfde periode verdubbelde van 1 naar 2 procent. Uit een WIN/Gallup-enquête van 2012 bleek dat 73 procent van de mensen in Turkije 'niet religieus' is. [Volgens een WIN/Gallup enquete uit 2015 is 79 procent van de Turken religieus].
Wat het buitenlands beleid betreft, zou Ankara de Moslimbroederschap mogelijk kunnen opgeven, om zich te verzoenen met Caïro en Abu Dhabi, die beide de Moslimbroederschap als een terroristische groepering beschouwen?
Recente stappen doen vermoeden dat Erdoğan de vijandige betrekkingen van Turkije met zowel Egypte als met de Verenigde Arabische Emiraten wil verbeteren, en dit vereist dat hij zijn steun aan de Moslimbroederschap afzwakt. Maar iedereen die de Turkse dictator volgt weet, dat hij zijn beleid snel en radicaal verandert, en dat deze tactische verschuiving dus zegt weinig over zijn bedoelingen op lange termijn.
Hoe ziet u de Turkse betrekkingen met Iran?
Deze betrekkingen, die uniek zijn in de diplomatie in het Midden-Oosten, bestaan al vele honderden jaren. Ze zijn complex, en ze zijn een voortdurende mengeling van samenwerking en concurrentie. Beide regimes zijn islamitisch, maar het ene is soennitisch en het andere sjiitisch. Zij zijn het eens over een wereldvisie, maar elk van hen wil de umma (de wereldgemeenschap van moslims) domineren. Zoals Soner Cagaptay het stelt: 'In het Midden-Oosten is er slechts plaats voor één sjah of sultan, maar niet voor een sjah èn een sultan. Ankara en Teheran lijken opnieuw verwikkeld in hun eeuwenoude wedloop om de dominante macht in deze regio te worden'.
Erdoğan wisselt zijn beleid met Israël af, soms normaliseert hij de betrekkingen, en soms valt hij het land verbaal aan. Wat is er aan de hand?
Hij lijkt de Joodse Staat oprecht te verachten, maar hij heeft ook behoefte aan fatsoenlijke betrekkingen met Israël, wat leidt tot plotselinge en drastische veranderingen. Maar een diepgewortelde vijandigheid jegens Joden en het zionisme betekent, dat de betrekkingen met Israël in de loop der tijd steeds slechter zullen worden.
En zijn betrekkingen met de Verenigde Staten?
Erdoğan lijkt Amerika minder te verachten dan Israël, maar niet heel veel. Hij heeft de Verenigde Staten ook nodig, wat leidt tot een tegenstrijdig beleid, zoals de aankoop van een belangrijk wapensysteem van Russische makelij, terwijl hij tegelijkertijd de beschermende omhelzing van de NAVO zoekt. Terwijl Erdoğan vanuit het niets op briljante wijze opklom, om de Turkse binnenlandse politiek gedurende bijna twee decennia te domineren, geeft hij blijk van beduidend minder competentie ten aanzien van buitenlandse zaken.
Lees ook:
Onschuldige toenadering of verraderlijke valstrik?,
Waarom is Turkije de vijand van Israël geworden?,
Het donkere verleden en heden van Turkije onthuld.
Wilt u meer nieuws over Israël ontvangen? Klik hier voor de dagelijkse gratis e-mail nieuwsbrief.