Bijna elke beoordeling van de nationale parlementsverkiezingen die op 7 juni worden gehouden in Turkije acht deze tot de belangrijkste in de de geschiedenis van de eeuwenoude Republiek. De New York Times acht ze "cruciaal" en de Londense Daily Telegraph "centraal". De Huffington Post noemt het "de grootste verkiezing" in de geschiedenis van de Republiek. De Financial Times verklaart dat "de toekomst van Turkije op het spel staat."
Maar ik ben het daar niet mee eens. Ik beschouw ze als de minst belangrijke van Turkije 's verkiezingen. Hier is het waarom:
De focus is niet de gebruikelijke over "Wie zal de volgende regering vormen?" Analisten zijn het erover eens dat de Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (Adalet ve Kalkınma Partisi, of AKP), die aan de macht is sinds 2002, opnieuw zal winnen. Maar zal het moeten samenwerken met een kleinere partij? Zal zij voldoende zetels behalen om de Grondwet te wijzigen en het plan van president Recep Tayyip Erdoğan vervullen om zijn grotendeels symbolische functie om te zetten in een volledig uitvoerende positie?
 Recep Tayyip Erdoğan stemmen ronselend met een Koran in de hand. |
Erdoğan wil zijn bevoegdheden zodanig uitbreiden dat hij die in feite enkel te vergelijken zijn zoals die wordt uitgeoefend door de absolute koningen van Saoedi-Arabië. Ironisch genoeg, zouden deze bevoegdheden geëxtraheerd worden uit deze van de minister-president, de positie die Erdoğan elf jaar lang heeft bekleed tot augustus vorig jaar, toen hij die positie vrijwillig heeft afgestaan aan een met de hand geplukte opvolger, een zachtaardige academicus, en schakelde hij over naar het presidentsschap met meer aanzien maar minder macht.
Numeriek uitgedrukt, is de vraag die de Turken fascineert of de AKP een meerderheid met één zetel meer zal behalen (276 zetels uit 550) om alleen te besturen, of de 3/5s meerderheid (330 zetels) waardoor de Grondwet kan gewijzigd worden in afwachting van een openbaar referendum, of de 2/3de meerderheid (367 zetels) vereist om deze eenzijdig te wijzigen.
 Zien de Amerikanen een overeenkomst tussen Erdoğan's logo en dat van een bepaalde prominente Amerikaanse politicus? |
Het belangrijkste drama betreft een nieuwe partij, de linkse Koerdische Democratische Volkspartij (Halkların Demokratik Partisi, of HDP): zal zij 's werelds hoogste kiesdrempel van 10 procent bereiken van de totale stemming en het Parlement binnentreden in haar eerste nationale campagne? Zo ja, kan het de AKP van haar meerderheid van 276 zetels ontnemen; indien neen, zal de AKP waarschijnlijk dat aantal te bereiken en misschien zelfs de magische 330.
Maar waar anderen een groot drama in zien, vind ik het gewoon vervelend en wel om twee redenen. Ten eerste heeft de AKP in het verleden de stembusgang gemanipuleerd en andere vuile trucs uitgehaald; veel indicaties wijzen erop dat zij thans aanstalten maken om dat opnieuw te doen, vooral dan in die districten met een Koerdische meerderheid.
Ten tweede, sinds het ogenblik dat negen maanden geleden het presidentsschap van Erdogan begon, heeft hij zich gedragen alsof zijn door hem gewenste constitutionele veranderingen reeds hadden plaatsgevonden; hij heeft kabinetsvergaderingen voorgezeten, koos AKP kandidaten, steunde op de rechterlijke macht en omringde zich met een schare "tsaren" om te concurreren met het stafpersoneel van de minister-president. Hij is heer en meester van alles wat hij op poten zet.
Hij tart ook schaamteloos het verbod op politieke activiteiten voor de president, doorkruist illegaal het land met de trouwe gouvernementele media tot zijn beschikking, en met de Koran vaak in de hand spoort hij de burgers aan om voor de AKP te kiezen waarmee hij zijn bevoegdheden uitbreidt als cumhurbaşkan.
Terwijl hij een kreupele democratie en NAVO-bondgenoot transformeert in een schurkenstaat, doen struisvogel-achtige westerse regeringen sentimenteel alsof het nog steeds de jaren negentig zijn, met Ankara als een betrouwbare bondgenoot ondanks zijn toenemend despotisme.
Aldus kom ik tot het besluit dat ongeacht hoeveel zetels de AKP ook mag winnen, dit er amper iets toe doet. Erdoğan zal zijn weg verder zetten, bonkend, bulldozerend en stoomwalsend naar de toekomst, daarbij de traditionele en juridische subtiliteiten negerend en met of zonder wijzigingen in de Grondwet. Zeker, met volledig legitieme bevoegdheden zou hij een mooie dasspeld aan zijn CV kunnen toevoegen, maar hij is al een tiran en de koers van Turkije reeds vastgelegd.
Zijnde een briljante binnenlandse exploitant en ook een egomaniac in een lichtontvlambare regio, suggereert waar Erdogan 's toekomstige problemen liggen: in het buitenland. Onder zijn leiding, lijdt Ankara onder de povere vertroebelde relaties met bijna de hele buurt, met inbegrip van Moskou, Teheran, Bagdad, Damascus, Jeruzalem, Cairo, Athene, de Republiek Cyprus, en zelfs met de nieuwe leider van Turks Cyprus.
 Samen glimlachend, onderhoudt Mustafa Akıncı (l.), het pas verkozen hoofd van Turks Cyprus, gespannen relaties met Erdoğan (r.). |
Sommige buitenlandse beleidsblunders van Erdogan 's kant, misschien met Rusland (in Oekraïne) of Israël (in Gaza), of misschien in the killing fields van Syrië of in de gasvelden van Cyprus, zullen het tijdperk van Erdoğan waarschijnlijk leiden naar een sidderende en inglorieuze ondergang.
En als dat ogenblik aanbreekt, zal amper een ziel de resultaten van de verkiezingen van 7 juni opwerpen; en niemand zal het onthouden als een keerpunt.
Toch heeft zelfs een onbelangrijke verkiezing nog belang: ik nodig de lezers uit om samen met mij in de ongewilde ervaring van te wroeten voor een linkse partij, de HDP, om 10 procent van de stemmen te winnen, om parlementaire vertegenwoordiging te winnen, en vervolgens, mag men hopen, op verstandige wijze Erdogan's greep naar de macht te verhinderen hoe klein dat ook mag zijn.
